Nếu tính từ năm 2016 đến nay, giá trị xuất khẩu  cá tra của Việt Nam có xu hướng gia tăng giữa năm 2016 đến giữa năm 2018, sau đó và đến thời điểm hết tháng 8 năm 2020 lại có xu hướng giảm mạnh, đặc biệt tại 3 thị trường xuất khẩu lớn: Trung Quốc-Hồng Kông, Mỹ và ASEAN.

Xuất khẩu cá tra lấy lại đà tăng trưởng trong tháng 10

Về thị trường tiêu thụ, tháng 10/2023, xuất khẩu cá tra Việt Nam sang một số thị trường chính đã bắt đầu xuất hiện tăng trưởng dương 2 con số, điển hình: Trung Quốc, EU, Brazil, Mexico. Trong đó, Trung Quốc là thị trường tiêu thụ cá tra lớn nhất của Việt Nam, với kim ngạch đạt 73 triệu USD, tăng 13% so với cùng kỳ năm ngoái. EU cũng là thị trường tăng trưởng tốt với kim ngạch đạt 28 triệu USD, tăng 15%.

Tính đến hết tháng 10/2023, xuất khẩu cá tra đạt trên 1,5 tỷ USD, giảm 28% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, VASEP cho rằng xuất khẩu cá tra đang có tín hiệu khả quan hơn, sau những thông tin tích cực về thị trường Hoa Kỳ. Bởi đây là thị trường tiềm năng lớn cho cá tra Việt Nam. Tuy nhiên, trong thời gian qua, xuất khẩu cá tra sang thị trường này gặp nhiều khó khăn do các rào cản kỹ thuật. Mới đây, Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ đã phê duyệt cho Việt Nam xuất khẩu cá tra sang thị trường này.

Nếu xuất khẩu cá tra sang Hoa Kỳ được thuận lợi, ngành thủy sản Việt Nam có thể kỳ vọng vào sự phục hồi mạnh mẽ.

Thu hoạch cá tra. Ảnh: vasep.com.vn

Cải thiện sản xuất để nâng cao mặt hàng cá tra

Ngành hàng cá tra Việt Nam đang đứng trước những thách thức lớn, đòi hỏi sự thay đổi mạnh mẽ để có thể đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường. Các giải pháp cải thiện chuỗi sản xuất nuôi trồng, chế biến cung ứng xuất khẩu là điều kiện tất yếu để ngành hàng này có thể tận dụng thời cơ, khai thác tốt nhất tiềm năng xuất khẩu.

Cụ thể, các giải pháp cải thiện chuỗi sản xuất nuôi trồng, chế biến cung ứng xuất khẩu cá tra bao gồm:

Đây là những yếu tố quan trọng quyết định chất lượng cá tra nguyên liệu. Các doanh nghiệp cần đầu tư vào con giống, thức ăn, kỹ thuật nuôi,... Đảm bảo cá tra nguyên liệu đạt chất lượng cao, đáp ứng các yêu cầu về an toàn vệ sinh thực phẩm và giá cả cạnh tranh của thị trường nhập khẩu.

Cải thiện mặt hàng cá tra. Ảnh: 2dep.vn

Các doanh nghiệp cần đầu tư vào công nghệ chế biến hiện đại để nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm cá tra. Các sản phẩm cá tra chế biến cần đa dạng về chủng loại, mẫu mã, đáp ứng nhu cầu của thị trường.

Cần tăng cường quảng bá, xúc tiến thương mại để giới thiệu sản phẩm cá tra Việt Nam đến người tiêu dùng tại các thị trường nhập khẩu.

Với những tín hiệu khả quan hiện nay, xuất khẩu cá tra được kỳ vọng sẽ tiếp tục tăng trưởng trong những tháng cuối năm 2023 và năm 2024.

Kỳ vọng cá tra bức phá vào cuối năm

Không chỉ các thị trường truyền thống như Trung Quốc, EU, Mỹ,... mà thị trường các nước tham gia CPTPP cũng đang phục hồi trở lại. Trong tháng 11/2023, xuất khẩu cá tra sang các thị trường CPTPP đạt 32 triệu USD, tăng 17% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, nhiều thị trường tăng trưởng dương 2 con số như Canada (tăng 16%), Mexico (tăng 25%), Nhật Bản (tăng 75%).

Một số nguyên nhân dẫn đến sự tăng trưởng của xuất khẩu cá tra sang thị trường CPTPP phải kể đến như:

Nhu cầu tiêu thụ cá tra tại các thị trường này đang tăng lên

Theo VASEP, nhu cầu tiêu thụ cá tra tại thị trường Canada dự kiến sẽ tăng 10% trong năm 2023. Tại thị trường Mexico, nhu cầu tiêu thụ cá tra cũng đang tăng lên do dân số tăng và thu nhập bình quân đầu người tăng. Tại thị trường Nhật Bản, nhu cầu tiêu thụ cá tra cũng đang tăng lên do người tiêu dùng Nhật Bản ngày càng quan tâm đến các sản phẩm cá da trơn.

Chế biến cá tra xuất khẩu. Ảnh: doanhnghiephoinhap.vn

Giá cá tra nguyên liệu tại các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long hiện nay đang ở mức 28.000 - 30.000 đồng/kg, cao hơn so với cùng kỳ năm ngoái. Giá cá tra fillet xuất khẩu cũng đang ở mức cao, khoảng 4,5 - 5 USD/kg. Giá cá tra cao tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp xuất khẩu, giúp họ có thể tăng lợi nhuận.

Các rào cản kỹ thuật đang được tháo gỡ

Trong thời gian qua, Chính phủ Việt Nam và các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra đã tích cực đàm phán với các thị trường CPTPP để tháo gỡ các rào cản kỹ thuật. Những nỗ lực này đã đạt được kết quả nhất định, giúp xuất khẩu cá tra sang thị trường CPTPP thuận lợi hơn.